دست کم همه می‌دانیم که هم خرمای نرم و هم خرمای خشک وجود دارد و هر کدام ویژگی‌های خود را دارند! و شاید برایتان جالب باشد که بدانید مردم عربستان سعودی حتی قبل از زمان حضرت عیسی خرما می‌دادند و در عوض آن ابریشم می‌گرفتند (تبادل کالا به کالا)؟ خرما و ابریشم مسافران همیشگی جاده‌ی قدیمی ابریشم (جاده ابریشم چین) بودند.
خرما! این میوه‌ی پر خاصیت در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری پرورش می‌یابد و انواع مختلفی دارد. خرما خواص متعددی برای سلامتی دارد از جمله: رفع یبوست، اختلالات روده، مشکلات قلبی، کم‌خونی، اختلالات جنسی، اسهال، سرطان دستگاه گوارشی و بسیاری دیگر از مشکلات جسمی. هم‌چنین از خواص خرما این است که برای افزایش وزن نیز مفید است. این خوراکی سرشار از انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی، و فیبر است. این میوه‌ی خوشمزه حاوی روغن، کلسیم، گوگرد، آهن، پتاسیم، فسفر، منگنز، مس، و منیزیوم است که همگی برای حفظ سلامتی بدن مفید هستند. به گفته‌ی برخی متخصصان سلامت، مصرف روزانه یک خرما برای داشتن رژیم غذایی متعادل و سالم بسیار ضروری است.
اگر به یک خرما فروشی بروید که تخصص فروشنده آن فروش خرماست، احتمالا با انوع و اقسام اسم‌های روبرو می‌شوید. تنوع خرما از هر محصول خوراکی که به ذهنتان می‎‌رسد بیشتر است. همین انواع مختلف هر کدام قیمت خاص خودشان را در بازار دارند و با طعمی که دارند طرفدار‌های پروپاقرصشان را پیدا کرده‌اند.
ونه‌های خرما
خرمای ایرانی گونه‌های متعددی دارد که مصارف هر کدام از آن‌ها متفاوت است. گونه‌هایی مانند مهتری، سلانی، شهمران، کلوته و... که در میان این گونه‌ها شاید نام مضافتی برای شما از همه آشناتر باشد، گونه‌ای از خرما که به شکل رطب در بازارهای داخلی و خارجی با طعمی بسیار دلچسب به فروش می‌رسد.
خرما سرشار از فیبرهاست. هر 10 عدد خرما حدود 234 کالری دارد و وجود کلسیم و ویتامین B6 و سدیم، آهن، پتاسیم و پروتئین، آن را به یک منبع غنی ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم برای انسان تبدیل کرده است.
به یاد داشته باشید که خرما به علت داشتن قند زیاد که بخش بیشتر ن قند ساده است، در صورت مصرف زیاد و با افزایش انرژی مصرفی ممکن است باعث چاقیشما شود
ترکیبات شیمیایی خرما شامل ساکاروز 25 درصد، گلوکز 50 درصد، مواد آلبومینوئیدی، آب و پکتین است. خرما ویتامین‌هایی مانند A، B، C، E و مقادیری املاح معدنی دارد.
ترکیب آن در صد گرم میوه تازه، شامل 163 کالری انرژی، 9/0 گرم پروتئین، 3/0 گرم چربی، 38 گرم گلوسید، 30 میلی‌گرم فسفر، 3/1 میلی‌گرم آهن، 51 میلی‌گرم کلسیم و 10 میلی‌گرم ویتامین C است.
به علاوه میوه خشک، 300 کالری انرژی، 2 گرم پروتئین، 6/0 گرم چربی، 60 میلی‌گرم گوگرد، 50 میلی‌گرم فسفر، 650 میلی‌گرم پتاسیم، 65 میلی‌گرم منیزیم، 70 میلی‌گرم کلسیم، 2 میلی‌گرم آهن، 2/2 میلی‌گرم نیاسین و مقدار کمی سدیم دارد.
البته توجه داشته باشید که این مقادیر ممکن است در گونه‌های متعدد کمی با هم تفاوت داشته باشند، اما آنچه مسلم است، این که خرما از ارزش غذایی خوبی برخوردار است. همان‌طور که گفته شد، خرما را باید در هرم مواد غذایی، میوه به حساب آورد.
با توجه به اندازه، هر واحد آن شامل دو تا سه عدد خرما است که شما آنچه که بر اساس نیاز روزانه دو تا سه واحد میوه می‌خورید، می‌توانید این تعداد را به جای یکی از این واحدهای میوه استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که خرما به علت داشتن قند زیاد که بخش بیشتر آن قند ساده است، در صورت مصرف زیاد و با افزایش انرژی مصرفی ممکن است باعث چاقی شما شود.
افراد دیابتی یا کسانی که سابقه دیابت در خانواده آن‌ها وجود دارد، باید تعادل را در مصرف خرما حفظ کنند.
بخش کمی از گونه‌های خرما پیش از رسیدن کامل و در مرحله کال برداشت می‌شوند. این خرماها با توجه به گونه، زرد یا قرمز هستند. اما به دلیل مقدار زیاد تانن، مصرف‌کنندگان طعم گس آن را احساس خواهند کرد.
بیشتر خرماها زمانی که کاملاً رسیده شده‌اند در مرحله رطب یا تمر، برداشت می‌شوند. در این زمان مقدار قند خرما به حداکثر میزان خود رسیده و رطوبت و محتوای تانن آن کمتر شده و از نظر بافت، نرم‌تر از خرمای نرسیده است.
اندازه میوه، رنگ، بافت، نظافت و بدون نقص بودن میوه از ضایعاتی مانند سوختگی، کرم خوردگی، شکرک زدن در سطح میوه و ترش شدن و میکروارگانیسم‌های فاسد کننده از شاخص‌های ظاهری خوب بودن خرما هستند.
شاخص دیگر، میزان شیرینی است. ساکاروز قند اصلی بعضی از گونه‌هاست. در حالی که قند کمتر در بعضی دیگر از گونه‌ها دیده می‌شود. کل قند موجود در خرمای خوب باید 50 درصد در خرمای تازه و 75 درصد در خرمای خشک باشد.
تخمیر میکروبی سبب ترش شدن خرمایی می‌شود که بیشتر از 25 درصد رطوبت دارند.
در صورت نگهداری خرما در دمای صفر درجه سانتی‌گراد، می‌توان آن را به مدت 6 تا 12 ماه نگهداری کرد و در صورت نگهداری در کابینت منزل یک ماه بیشتر قابل استفاده نیستند.
کریستال شدن قند خرما زیر پوست و در گوشت آن در گونه‌های نرم آن دیده می‌شود. با این که شکرک زدن بر طعم خرما تأثیری ندارد اما بافت و ظاهر آن را تغییر می‌دهد. برای جلوگیری از شکرک زدن، باید خرما را در درجه حرارت مناسب نگهداری کرد.
فساد میکروبی در نتیجه آلوده شدن به مخمرها، کپک‌ها یا باکتری‌ها اتفاق می‌افتد. این میکروارگانیسم‌ها با تبدیل قند خرما به اسید استیک، موجب به وجود آمدن بوی سرکه در آن می‌شوند. برای جلوگیری از این فساد، خرما باید تا رطوبت 20 درصدی خشک شود، در دمای پیشنهاد شده انبار شود و بهداشت در مراحل گوناگون کاشت و داشت و برداشت تا بسته‌بندی رعایت شود.
ممکن است در مراحل مختلف برداشت و یا هنگام نگهداری خرما به لارو بعضی از حشرات آلوده شود. برای پیشگیری از این آلودگی می‌توان آن را با مواد ضدعفونی کننده‌ای مانند متیل برومید یا کربن دی‌اکسید ضدعفونی و در بسته‌های ضد حشره نگهداری و انبار کرد.
در صورت نگهداری خرما در دمای صفر درجه سانتی‌گراد، می‌توان آن را به مدت 6 تا 12 ماه نگهداری کرد و در صورت نگهداری در کابینت منزل یک ماه بیشتر قابل استفاده نیستند.
چنانچه بخواهیم به مدت طولانی‌تر آن را نگهداری کنیم، باید از فریز کردن آن استفاده کنیم.
خرماهای خشک معمولاً تا یک سال در یخچال نگهداری می‌شوند. اگر خرما خشک شد با ریختن کمی آب گرم و یا حتی آب میوه شکل بهتری به خود می‌گیرد.
عوامل آنزیمی و غیر آنزیمی می‌توانند موجب تیره شدن خرما شوند. این مسئله با زیاد شدن دما و رطوبت، افزایش پیدا می‌کند. برای غیر فعال کردن عوامل آنزیمی باید غلظت اکسیژن را در محیط کم کرد.
اکثر سوپرمارکت‌ها خرماهای تازه و یا خشک شده را در لیست فروش خود قرار می‌دهند. در هر دو حال شما سعی کنید خرمایی را انتخاب کنید که پوست آن نازک باشد و بوی بدی نگرفته باشد و همچنین روی سطح آن اثری از دانه‌های شکر دیده نشود.