پالس اکسیمتر یک آزمایش غیرتهاجمی و بدون درد است که میزان اشباع اکسیژن خون را اندازه گیری می کند. این ماده می تواند به سرعت حتی تغییرات جزئی در میزان انتقال اکسیژن به اندام های دورتر از قلب، از جمله پاها و بازوها را تشخیص دهد. پالس اکسیمتر وسیله ای کوچک و کلیپسی مانند است که به قسمتی از بدن مانند انگشتان دست و پا یا لاله گوش متصل می شود. اما به طور معمول روی انگشت اشاره دست قرار می گیرد و اغلب در بخش مراقبت ویژه اورژانس یا بیمارستان استفاده می شود. برخی از پزشکان ، مانند متخصصان ریه ، ممکن است از آن در مطب استفاده کنند. البته با شیوع کرونا شما می توانید آن در تمامی مطب های عمومی مشاهده کنید و یا برای اطمینان سلامت خود آن را خریداری کرده و در خانه استفاده کنید.

هدف و کاربرد
هدف از استفاده از پالس اکسیمتر بررسی میزان اکسیژن خونی است که قلب شما از طریق بدن آن را پمپ می کند. البته عوامل زیادی وجود دارد که می تواند بر سطح اکسیژن خون تأثیر بگذارد. این عوامل عبارتند از:
- بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)
- آسم
- ذات الریه
- سرطان ریه
- کم خونی
- حمله قلبی یا نارسایی قلبی
- نقص مادرزادی قلب

موارد زیاد و متداولی برای استفاده از پالس اکسیمتر وجود دارد که از جمله آن عبارتند از:
- ارزیابی میزان عملکرد یک داروی جدید ریه
- ارزیابی نیاز به تنفس
- نظارت بر سطح اکسیژن در حین یا بعد از اقدامات جراحی
- تعیین میزان موثر بودن اکسیژن درمانی مکمل ، به ویژه هنگامی که درمان جدید است
- ارزیابی توانایی فرد در تحمل افزایش فعالیت بدنی
- ارزیابی توقف تنفس افراد در هنگام مطالعه یا خواب

آنچه سطح اکسیژن خون شما نشان می دهد
سطح اکسیژن خون شما اندازه گیری میزان اکسیژن سلول های قرمز خون شما است. بدن شما میزان اکسیژن خون مورد نیاز شما را تنظیم می کند. حفظ تعادل دقیق خون اشباع شده از اکسیژن برای سلامتی شما حیاتی است. اکثر کودکان و بزرگسالان نیازی به کنترل سطح اکسیژن خون ندارند مگر اینکه علائم مانند تنگی نفس یا درد قفسه سینه داشته باشید.
با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به بیماری های مزمن مانند آسم ، بیماری قلبی و بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) باید سطح اکسیژن خون خود را همواره کنترل کنند. در این موارد ، کنترل سطح اکسیژن خون می تواند به شما کمک کند تا مشخص کنید که آیا روش های درمانی موثر هستند یا باید آنها را تنظیم کنید.

اگر سطح اکسیژن شما خیلی پایین باشد چه اتفاقی می افتد
وقتی سطح اکسیژن خون شما از حد معمول پایین بیاید ممکن است علائم را تجربه کنید.
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- گیجی
- سردرد
- ضربان قلب سریع
اگر همچنان سطح اکسیژن خون شما پایین بماند، ممکن است علائم سیانوز را بروز دهید. نشانه بارز این شرایط است یک تغییر رنگ آبی در بستر ناخن ، پوست و غشاهای مخاط شما است.

پالس اکسیمتر چگونه کار می کند
برای خواندن نبض اکسیمتری، یک وسیله کوچک گیره مانند روی انگشت ، لاله گوش یا انگشتان پا قرار می گیرد. پرتوهای کوچک نوری از خون انگشت عبور کرده و میزان اکسیژن را اندازه گیری می کنند. در واقع اینکار را با ارسال نور مادون قرمز به مویرگهای انگشت یا لاله گوش انجام می دهد. سپس میزان انعکاس نور از گازها را اندازه گیری می کند که یک روند بدون درد است. بنابراین پالس اکسیمتر می تواند میزان اشباع اکسیژن همراه با ضربان قلب را اندازه گیری کند.

مراحل کار
پالس اکسیمتر ممکن است در دو حالت بستری و سرپایی استفاده شود. در بعضی موارد ، پزشک ممکن است توصیه کند که شما یک پالس اکسیمتر برای استفاده در منزل داشته باشید. روند استفاده از پالس اکسیمتر به شرح زیر است:
معمولا هنگام استفاده از این دستگاه گیره مانند ممکن است مقدار کمی فشار را احساس کنید ، اما درد و احساس فشار وجود ندارد. در بعضی موارد یک کاوشگر کوچک با چسب چسبنده روی انگشت یا پیشانی شما قرار گیرد. به طور معمول در هنگام اتصال به انگشت از شما خواسته می شود که لاک ناخن خود را پاک کنید یا اگر کاشت ناخن دارید آن را بردارید.
شما باید این دستگاه را برای کنترل میزان اشباع نبض و اکسیژن خود به مدت لازم نگه دارید. که این امر در حین تمرین و در طی دوره نقاهت برای نظارت بر فعالیت های بدنی ،خواهد بود. در حین جراحی، پالس اکسیمتر از قبل متصل شده و پس از به هوش آمدن برداشته می شود. گاهی نیز فقط برای خواندن و چک آپ سریع خیلی سریع مورد استفاده قرار می گیرد.

خواندن پالس اکسیمتر
اکسیمتر پالس معمولا یک آزمایش نسبتا دقیق است. این امر به ویژه هنگام استفاده از تجهیزات با کیفیت بالا که در بیشتر مطب های پزشکی یا بیمارستان وجود دارد ، صادق است. به طور مداوم نتایج را با اختلاف 2 درصدی از آنچه واقعا است، ارائه می دهد. به عنوان مثال اگر میزان اکسیژن خون شما 94 درصد بود ، میزان اشباع اکسیژن واقعی ممکن است از 92 تا 96 درصد باشد. با این حال، کیفیت شکل موج و ارزیابی فرد باید در نظر گرفته شود. عواملی مانند حرکت ، دما یا لاک ناخن می توانند بر دقت تأثیر بگذارند.
به طور معمول اکسیژن خون شما باید بیش از 95 درصد باشد. این میزان اشباع اکسیژن مورد نیاز برای سالم نگه داشتن سلول ها و بدن شماست. اگرچه اعتقاد بر این است که میزان درصد اشباع اکسیژن کمتر به طور موقت باعث آسیب نمی شود ، اما تکرار یا ثابت بودن سطح اکسیژن پایین ممکن است آسیب رسان باشد.
سطح اشباع اکسیژن 95 درصد برای اکثر افراد سالم طبیعی تلقی می شود. سطح اکسیژن کمتر از 90 درصد نشان دهنده هیپوکسمی احتمالی یا کمبود اکسیژن رسیده به بافت های بدن است.

در آخر
اگر از پالس اکسیمتر در خانه استفاده می کنید و در حال ارزیابی میزان اکسیژن خون خود هستید، بهتر است برای اطمینان بیشتر هر چند وقت یک بار این عمل را انجام دهید و در صورت بالاتر یا کمتر از سطح مجاز، به پزشک مراجعه کنید. به عنوان مثال اگر اکسیژن خون شما در حد پایینی قرار دارد ممکن است نیاز به اکسیژن بیشتر داشته باشید به خصوص در این دوران بیماری کرونا که یک هشدار جدی به شمار می رود، بنابراین مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشتی می تواند به شما در رفع این مشکل کمک کند.
خلاصه، پالس اکسیمتر یک آزمایش سریع ، غیرتهاجمی و کاملا بدون درد است که می تواند به صورت مطمئن میزان اکسیژن خون شما را اندازه گیری کند.